Bu tabelalar, genel anlamda çok büyük ve gösterişli tabelalardır, açık
alanlarda, şehirlerarası yollarda, cadde kenarlarında, uzaktan
görülebilecek yerlerde ama en çok petrol istasyonlarında ve outlet
mağazalarda kullanılmaktadır.
Totemler, yine kendi içinde, ışıksız ve ışıklı totem olarak iki kısma
ayrılmaktadır. Işıklı totem tabelalarda kullanılan boruların içinde, bir
insanın rahatlıkla hareket edebileceğini düşünürseniz, bir totem
tabelanın ne kadar büyük olduğunu anlayabilirsiniz. Günümüzde
tabelacılar ve müşterileri arasında çok küçük ebatlarda yapılan yol ve
kaldırım kenarı tabela çalışmalarına totem dense de, bu çok doğru bir
isimlendirme değildir.
Totemleri kendi içerisinde birkaç isimle isimlendirmek gerekirse, tek
bacaklı totemler, çift bacaklı totemler, likit totemler gibi bazı
isimler verebiliriz. Bunlardan likit totem ismini verdiğimiz tabela
çalışmaları, genel olarak, yerden yukarıya tek gövde üzerinde yükselen,
hepsi olmasa da, bir kısmı ışıklandırılan tabelalardır.
Bu tabelalar, iç bölüme yapılan metal iskelet üzerine giydirilen,
alüminyum tabakalardan imal edilir. Işıklı olacaksa, ışıklandırılacak
kısma elektrik sistemi döşenir. Grafiği vektör tabanlı programlarda
hazırlanır, hazırlanan grafiği, alüminyum tabakalara geçirmek için,
bilgisayar sistemli metal kesiciler kullanılır, bu kesicileri, lazer ve
CNC olarak sıralayabiliriz, sonra kırma ve kıvırma yerleri, makinelerde
şekillendirilerek uygulama yapılır. Yerden yükseklikleri en az 3-4
metredir. Alüminyumlara fırın boya dediğimiz sistemle boya atılır.
Görsel olarak, çok güzel sonuçlar elde edilen bu çalışmalar, orta
ölçekteki işletmelerin ve daha çok şehir dışında olan veya ön cephesi
(kaldırım, bahçe vb) müsait olan işletmelerin tercihlerindendir.
Petrol istasyonlarında kullanılan ve tek boru üzerine oturtulan totem
tabela çeşitleri, genel olarak, içten aydınlatmalı tabela sistemleridir.
Aynı tabelalar, içeriden aydınlatmak yerine, dışarıdan da
aydınlatılabilir, bu şekil aydınlatmalar petrol istasyonları tarafında
pek tercih edilmez ama bazı işletmelerin tercih sebebi de olabilir.
Bu tabelaların bacak kısmına metal boru kullanılmaktadır, bu borunun
çapı en azından 90cm olmalıdır. Boru içerisine inşa edilen basamaklar
sayesinde yukarıya ve aşağıya hareket edilmesi sağlanır. Üzerine koyulan
tabela kısmına ise kasket denir. Hem boru içerisinde, hem kasket
içerisinde bir insan rahatlıkla hareket edebilmelidir.
Kasket ölçülerinin belli bir standardı yoktur. Yapılan çalışmaya ve
müşterinin isteğine göre imal edilir fakat bir totemin, gerçekten totem
tabela olarak anılabilmesi için, 600cm uzunluğunda 150cm genişliğinde
bir kaskete ve en azından 12 metre yüksekliğinde bir bacak kısmına sahip
olması gerekmektedir.
Totem tabela çalışmaları, profesyonel ekipler tarafından yapılmalıdır.
Koyulacağı alanın yaz ve kış aylarındaki rüzgar hızı, temel ölçüleri,
mühendisler eşliğinde tespit edilmeli, çok iyi hesaplanmalıdır.
Yukarıda bahsettiğimiz totem tabela için 250cm x 250 genişliğinde ve
derinliğinde bir temel kazısı yapılmalı, temel içine 12'lik demirlerden,
inşaatlarda olduğu gibi, ızgaralar örülmelidir. Totem tabela yapımında
en çok dikkat edilecek hususlardan birisi de borunun oturtulacağı
ankrajdır.
Birçok tabelacının ve ustalarının en çok hata yaptığı ve bu hatanın
faturasının çok ağır ödendiği konulardan birisidir ankraj montajı.
Ankraj koyacağımız boruyu, zemine bağlayacak olan ve herhangi bir
şekilde totemin taşınması gerekirse, rahatlıkla söküp taşımamızı
sağlayan, saplama vida sitemine denir. Ankraj sayesinde, tonlarca
ağırlıkta olan totemlerin, küçükte olsa duruş ayarlarını ayarlama
şansımız bulunmaktadır. Fakat bu tamamen bir ayarlama yapabileceğimiz
anlamını taşımamaktadır. O yüzden, ankrajımızın ayarlamasını en ince
detayına kadar hesaplamalı ve temelimizde kullanacağımız harcımızı
dökmeliyiz. Harç konusunda maliyetlerden kaçınmamalı ve kesinlikle hazır
beton kullanmalıyız, birçok tabelacının düştüğü yanlışlardan birisi
budur.
Ankrajı doğru bir şekilde yerleştirebilmek için, temel kazımızın, her
kenarına birer adet profil uzatmalı, bu profillerin duruşlarını, su
terazisi ile çok dikkatli bir şekilde ayarlamalıyız. Uzattığımız
profillerin tam olarak ayarlandığından emin olduktan sonra, ankrajımızın
oturacağı alana iki profil daha uzatarak, ankrajımızın duruş noktasını
belirlemeliyiz.
Koyacağımız ankraj, temelden en az 10cm, en çok 15cm daha yukarıda
olmalıdır. Dökülecek olan beton seviyesi ile ankrajımız arasında 3-4cm
civarında bir boşluk mutlaka kalmalıdır. Bu boşluk, totem içerisinde
özellikle yaz aylarındaki sıcak hava sirkülâsyonunu sağlayacak olan
önlemlerden birisidir. Totem borumuzun, aşağı, yukarı ayarlamasında da
bıraktığımız bu boşluktan istifade etmemiz mümkündür.
Ankrajımızın üzerine ve kasketin (tabela kısmının) altına gelecek
demirden yapılan bağlantı parçalarına flanş denir. Flanşlar, iki adet
kasket altına, iki adet borunun yere gelen kısmına koyulur. Yine flanş
ayarlamaları çok dikkatli bir şekilde yapılmalıdır, dört adet flanş
kasket kısmına ve boruya montajlanmadan önce birleştirilir ve delikleri
delinir. Flanşları tam olarak biri birlerine oturmasını sağlamak ve
sonrasında oluşabilecek aksaklıkların önüne geçmek için, tek tarafından,
metal kesiciler vasıtasıyla işaret koyulur ve o işarete göre hem kasket
kısmına, hem boruya montajlanır.
İşlemlerin tümünü en doğru şekilde yaptığımızdan emin olduktan sonra,
bazı ustaların düştüğü hatalara düşmemek adına, ankraj saplamalarımızı,
temel içerisine yerleştirdiğimiz 12'lik demirlere, küçük demir
parçalarıyla kaynatmalıyız. Bu alacağımız küçük önlem, beton harcının
dökümü esnasında, ankrajımızın ayarlarının bozulmaması için iyi bir
önlemdir.
Beton döküldükten hemen sonra, ankrajımızın duruşunu, su
terazisi ile tekrardan kontrol etmek, olası bir yanlışlığın önüne geçmek
için faydalı bir harekettir. Şayet ufak tefek bir oynama veya ayar
bozukluğu var ise, beton henüz kurumadan müdahale şansımız olduğunu
unutmamalıyız.
Beton kuruduktan sonra, totem tabelanın montajı için gerekli
çalışmalara başlanabilir. İlk olarak borumuzun montajı yapılır. Boru bir
vinç eşliğinde yerine oturtulur ve duruşu konusunda tüm ayarlamalar
yapılır.
Totem tabelalarda yaşanan en büyük sıkıntılardan birisi, vinç ile
çalışma durumunda kalınmasıdır. Totem tabelaların yüzeyleri germe vinil
ile yapıldığı için darbelere karşı dikkatli olunmalıdır. Yukarıya
kaldırılmış olan kasketin, boruya çarpmasını önlemek için gerekli tüm
önlemleri almanız gerekir.
Genel olarak montaja gidilen yerlerden vinç teminine gidildiği için ve
orada bu işi yapan vinç çalışanlarının, bu montaj işine
yabancılıklarını da göz önüne alarak, olayı güzel bir şekilde vinç
operatörüne anlatmak, olası aksaklıkların önüne geçecektir. Bir diğer
husus ise, montaj esnasındaki hava durumudur, şayet hava montajımızı
etkileyecek bir durumda rüzgârlı ise montajı aceleye getirmeden uygun
zaman kollanmalıdır.